Το όνομα στην περιοχή του Αμαζονίου καθώς και στο τεράστιο ποτάμι της το έδωσε ο Ισπανός κατακτητής Φρανθίσκο ντε Ορεγιάνα, ο οποίος κατά την διάρκεια της εξερεύνησης συνάντησε γυναίκες πολεμίστριες που του θύμιζαν τις Αμαζόνες της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας. Τεράστια η έκτασή του, δύσβατη και με επικίνδυνα περάσματα σε πολλά σημεία του, το τροπικό δάσος του Αμαζονίου ήταν πάντα ένας μυθιστορηματικός προορισμός για τους ανθρώπους των πολέμων.
Με επιφάνεια 5,5 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων, ο Αμαζόνιος είναι το πιο μεγάλο τροπικό δάσος στον πλανήτη. Αποτελεί μοναδικό θησαυρό βιοποικιλότητας όπου αναπτύσσονται και ζουν σπανιότατα είδη φυτών και άγριων ζώων καθώς και στα νερά του ποταμού περισσότερα από 3.000 είδη ψαριών.
Ο ορνιθολόγος και φυσιοδίφης αργεντινός συγγραφέας Γουίλιαμ Χένρυ Χάντσον έγραψε το μυθιστόρημα «Κόρη της Ζούγκλας» και αναφέρεται στην οικολογία, σε μια εποχή που η σωτηρία του πλανήτη ήταν ακόμη πεδίο άγνωστο. Το μυθιστόρημα συγκινεί το αναγνωστικό κοινό και γίνεται ταινία το 1959 με πρωταγωνιστές την Όντρει Χέμπορν και τον Άντονι Πέρκινς ως Ρίμα και Άμπελ αντίστοιχα.
Η Ρίμα μεγαλώνει στην καρδιά της ζούγκλας, γίνεται ένα με την φύση, απορροφώντας ενέργεια και τέλεια εσωτερική ισορροπία. Ο Άμπελ αρχικά αναζητά τρόπους για να δυναμώσει την εκδίκησή του, ωστόσο στο τέλος ανακαλύπτει στην θέση της εκδίκησης την αληθινή αγάπη.
Επτά από τις χώρες που μοιράζονται τον Αμαζόνιο, η Κολομβία, το Περού, η Βολιβία, η Γουιάνα, ο Ισημερινός, η Βραζιλία, και το Σουρινάμ, συναντήθηκαν τον περυσινό Ιούλιο και ενώ μαίνονταν οι πυρκαγιές που απανθράκωσαν 10 εκατομμύρια στρέμματα του δάσους, για να συζητήσουν και να υπογράψουν την συμφωνία για την προστασία του Αμαζονίου.
Οι κακές πολιτικές και τα μέτρα που δεν ελήφθησαν επιβάρυναν την κατάσταση της περιοχής. Το 2017 αποχαρακτηρίστηκε προστατευόμενο δάσος έκτασης ισοδύναμης με εκείνη της Δανίας. Η περιοχή είναι πλούσια σε μαγγάνιο, χρυσό, χαλκό.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις κατήγγειλαν ότι «επρόκειτο για την μεγαλύτερη επίθεση των τελευταίων χρόνων στον Αμαζόνιο». Ακολούθησαν οι πυρκαγιές. Το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας της Βραζιλίας έκανε λόγω για 2.500 νέες εστίες φωτιάς στο τροπικό δάσος μέσα σε 48 ώρες.
«Όλες οι φωτιές που έχουμε δει στον Αμαζόνιο έχουν ξεκινήσει επίτηδες. Σε αντίθεση με άλλα δασικά συστήματα που εξαρτώνται από τις φωτιές, όπως της Αυστραλίας και της Καλιφόρνια, ο Αμαζόνιος δεν καίγεται από μόνος του», είπε η Άνε Άλενκαρ, Διευθύντρια Επιστημών του ΙΡΑΜ.
Οι αποψιλωμένες περιοχές στο σύνολό τους, δημιουργούν μια περιοχή δυνητικής καύσης 4,500 τετραγωνικών χιλιομέτρων, σχεδόν τρεις φορές το μέγεθος του Λονδίνου.
Τον Νοέμβριο του 2019 έγιναν πολλές κινητοποιήσεις. Μεταξύ άλλων τα κύρια αιτήματα των διαδηλωτών ήταν η αναθεώρηση των παραμέτρων της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας και η ανάληψη δράσης κατά της αποψίλωσης των τροπικών δασών και της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γηγενών στις περιοχές του Αμαζονίου αλλά και στους υγροβιότοπους Παντανάλ, στη σαβάνα Σεράδου και στο Ατλαντικό δάσος. Οι συγκεντρωμένοι έκαψαν συμβολικά έναν κορμό.
Τουλάχιστον η Ευρώπη φαίνεται να άκουσε. Αναβαθμίστηκε το θέμα στα διεθνή φόρα, αναζητήθηκαν ειδικοί με πρόσβαση στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με γνώσεις πάνω στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στο εμπόριο και στην προστασία των δασών για την στελέχωση του οργανισμού Forest Peoples Programme (FPP).
Θεωρείται πως πάνω από 300 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στα εναπομείναντα δάση του πλανήτη και η επιβίωσή τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την διατήρηση του εύθραυστου, πολιορκούμενου οικοσυστήματος που αποκαλούν σπίτι.
Οι φωτιές κατάπιαν μεγάλο μέρος του θαυμαστού κόσμου του Αμαζονίου, ωστόσο υπάρχουν και φωνές που όλο και δυναμώνουν, ζητώντας την προστασία της περιοχής και των ευάλωτων κατοίκων του, θυμίζοντας μας πως η φύση είναι το σπίτι μας.
Και ο Αμαζόνιος είναι η φύση σε όλο το αποστομωτικό και επιβλητικό μεγαλείο της!